Son olarak Ülker grubuna ilişik Şok Marketler Zinciri yönetimi, BİM tepe yöneticisi ve Gıda Perakendecileri Derneği Başkanı Galip Aykaç’ı Bahçeli ve birtakım bürokratları hedef alan sert açıklamaları sonrası istifaya çağırdı. Aykaç’da Ocak 2023’te başkanlık süresinin iki devre kuralı sebebiyle dolacak bulunduğunu fakat gelinen noktada derneğe ve üyelere zarar gelmemesi için bir ay önceden çekilme ettiğini açıkladı.
Peki AK Parti döneminde hızla büyüyen bu zincir marketlerle iktidarın arası iyi mi açıldı ve gelinen noktada niçin birbirlerine düştü?
Erdoğan’dan stokçuluk suçlaması
Erdoğan New York’taki Türkevi’nin açılışı sırasında ” 5 adet zincir market. Bunlar tüm o ürünü toparlıyor. Bu 5 adet zincir marketin toplamış olduğu ürünle piyasalar alt üst oluyor. Bunlar şayet bu aşamada daha adil davranırlarsa hem yurttaş müsait fiyatla ürün alabilecektir bununla birlikte müstahsil şu an itibarıyla kazanımını, parasını zamanında alma şansına ulaşacaktır” demiş ve “Zincir marketlerin bu uygulamalarıyla mücadelede Ticaret Bakanlığımız lüzumlu olan her türlü tedbiri alıyor, alacak ve bunlara da lüzumlu operasyonları yapacaktır” ifadelerini kullanmıştı.
Erdoğan’ın, 5 zincir market diyerek aslına bakarsak piyasanın en büyük aktörleri BİM, A101, Şok, CarrefourSA ve Migros’u kast etmiş olduğu yorumları yapılmıştı.
Fakat daha sonra iktidar cephesinden gelen açıklamalarla tartışmaların odağına onbinlerce şubesiyle Türkiye’nin her yerine yayılmış durumda olan indirimli marketler oturdu.
Bahçeli’den ‘FETÖ bağlantısı’ açıklaması
Bahçeli de partisinin öbek toplantısında zincir marketleri hedef alarak “Zincir marketlerde gün aşırı meydana getirilen zamların sosyal huzurumuza tahammülsüzlük olduğu kanaatindeyim. Zincir marketlerin FETÖ’yle irtibatı araştırılması gerekmektedir. Bu açgözlülere hoşgörme gösterilmemelidir. Mutfaklarımıza ağırlık basma benzer biçimde çöken kim varsa, iki yakasından tutmak devletin asli vazifesidir,” ifadelerini kullandı.
Aykaç’tan sert yanıt
BİM İcra Kurulu Üyesi ve tepe yöneticisi Aykaç ise 30 Kasım’da hem Bahçeli’ye bununla birlikte kendilerini hedef alan birtakım yöneticilere sert yanıt verdi. Aykaç “FETÖ örgütüyle bizi tehdit eden parti liderlerine söyleyeceklerimiz var. Bu ülkenin güzel insanları siz değerli üyelerimizin yalanlarına hiç bir halde saygınlık etmediler. Bu süreçte o bahsedilen zincir marketleri diye altını çizerek söylenen üç harfliler diye bizleri değişik yere koyan ve bu tarz şeyleri koymaya çalışan ve Müslüman bulunduğunu iddia eden bu insanlara söyleyeceklerimiz var. Lütfen aynaya baksınlar. Kendilerini göreceklerdir. Bunların hepsinde bir art niyet vardır. Bir idrak yönetimi vardır. Bunlara tüketicimiz hiç bir vakit mukabil vermemiştir,” ifadelerini kullandı.
Organize perakendede kar marjlarının düşük bulunduğunu vurgulayan Aykaç “Kar edenlerin en yükseğinin etmiş olduğu kar yüzde 4’tür. Onu tamamını da verseniz enflasyon aşağı gelmez. Bunu bile bile 1’alıp 3’e satıyorlar, 4’e satıyorlar diyecek kadar alçalan gazetecilere, oda başkanlarına diyorum ki, bu idrak operasyonunuzun vatandaşta karşılığı yoktur” laflarını kullandı.
Aykaç “unutulmaması ihtiyaç duyulan bir nokta bizler perakendecilerin tedarik zincirindeki son olarak nokta olmamızdır. Fiyatların hareketlerinden daha mühim bir mevzu da besin arzlarında yaşanmış olan daralmadır. Piyasa ekonomisinin temel kuralı fiyatların arz istek ilişkisine bakılırsa belirlenmesidir. Bu balans ne kadar emin olursa naturel olarak tüketiciye yansıyan fiyatlar da istikrarlı biçimde, makul ve kabul edilebilir bir ölçüde kalabilecektir,” ifadelerini kullanarak enflasyonun tetikleyicisinin kendileri olmadığını savundu.
Ağrı Belediyesi 5 marketi mühürledi
Tartışmalar sürerken AK Partili Savcı Sayan’ın belediye başkanlığını yapmış olduğu Ağrı’da zabıta ekiplerince meydana getirilen kontrol kararı 5 market mühürlendi.
Marketlerde gramaj, raf-kasa tutarları uygunluğu, hijyen ve düzen, son kullanma zamanı kontrolü, fahiş fiyat ve stokçuluğun denetlendiği ifade edilen açıklamada, “Ekiplerimizin bugün gerçekleştirdiği denetimde şartları taşımayan 5 market mühürlenerek faaliyetlerine ara verilmiştir.” ifadesine yer verildi.
Şok Marketler’den BİM yöneticisi Aykaç’a çekilme çağrısı
Gıda Perakendecileri Derneği’ne makale gönderen Şok Marketler Yönetim Kurulu, Galip Aykaç’ın dernek başkanlığından istifasını istedi
Şok Marketler yönetiminin “Son zamanlarda değişik mecralarda meydana gelen zincir marketlere yönelik suçlamaların doğru olmadığını ve bilhassa zincir marketlerin fiyat artışlarının müsebbibi olmadığının aşikar bulunduğunu ek olarak enflasyonun nedeni olarak zincir marketlerin gösterilmesinin doğru olmadığı” ifadeleri yer edinen yazısında BİM İcra Kurulu üyesi ve Gıda Perakendecileri Derneği Başkanı Sn. Galip Aykaç, 30 Kasım 2022 tarihinde basına aleni bir görüşmede birtakım açıklamalarda bulunmuştur. Bu açıklamalar öncesinde, basın açıklaması yapılacağı ve açıklamanın içinde ne olduğu hakkındaki Gıda Perakendecileri Derneği tarafınca herhangi bir Yönetim Kurulu sonucu alınmamış ve herhangi bir ön bilgilendirme yapılmamıştır” denildi
Şok Marketler yönetimi Aykaç’ın açıklamalarının haksız saldırılara karşı kamuoyunu doğru bilgilendirmekten ziyade maksadını aşarak fiyat artışı tartışmalarının siyasal düzleme çekilmesine zemin hazırlamıştır diyerek “Ayrılma periyodu tamamlanana kadar Şok Marketler olarak dernek etkinlik ve toplantılarına sınırsız olarak katılmayacağımızı ve alınacak kararların şirketimizi bağlamayacağını beyan ederiz. Bu süreçte kendisi tarafınca Şirketimizi ve Derneğimizi bağlayacak herhangi bir izahat yapmamasını önemle rica ederiz,” ifadelerini kullandı.
Aykaç çekilme etti
Gıda Perakendecileri Derneği, göreve geldiği 18 Ocak 2019 tarihinden beri iki dönemdir Yönetim Kurulu Başkanı görevini yürüten Galip Aykaç’ın 4 Aralık 2022 zamanı itibari ile Yönetim Kurulu’na ilettiği dilekçe ile görevinden istifasını sunduğunu belirtti.
Aykaç çekilme metninde “Gündeme getirilen spekülasyonlar sonrası Sayın Devlet Bahçeli’nin duyarlılık gösterdiğini de üzülerek izledim. Maksadım hiç kendisini kırmak değildi. Kusura bakmasınlar lütfen. Yaklaşık bir ay sonra (Ocak 2023’te) yapılacak Olağan Genel Kurul’da tüzüğümüzdeki iki devre kuralı gereği vazife sezon sona erecektir. Bu periyodu bu son gelişimleri de dikkate alarak derneğimiz üyelerine herhangi bir zarar gelmemesi için, bir ay önceden müsaadenizle mevcut görevlerimden ayrılma sonucu aldığımı sizlerle paylaşmak isterim. Bu kararımın, maalesef basına servis edilen ŞOK Marketler Ticaret AŞ’nin dilekçesinde yer edinen taleple ve içerikle hiç bir ilgisinin olmadığını bilhassa belirtmek isterim,” ifadelerine yer verdi.
Bu sözlerden de Topbaş ailesinin kontrolündeki BİM ile Ülker grubuna ilişik Şok Marketler Zinciri içinde da soğuk rüzgarların estiği anlaşıldı.